Son günlerdeki geri çekilmeye rağmen kuşkusuz dolar yeni yıla çok hızlı bir başlangıç yaptı. Dün ve bugün TCMB’den gelen önlemlerin ardından yaşanan büyük geri çekilmeye rağmen dolar şu anda bu yılın başından bu yana hala %6’ya yakın yukarıda.
Dolardaki bu yükselişin arkasındaki nedenler ne?
Yükselişin arkasındaki iki temel neden olduğunu söyleyebiliriz. İlki ve özellikle son haftalarda çok daha ağır basanı içeride gittikçe artan siyasi tansiyon. Bu tamamen bizimle ilgili bir risk ve mecliste anayasa görüşmelerinin başlamasıyla birlikte tavan yapmış durumda. Son haftalardaki dolar yükselişinde en büyük pay bu gerginliğe ait dersek yanlış olmaz herhalde.
Bize benzer diğer para birimleri ile bir karşılaştırma yaptığımızda doların bize özgü bu nedenden dolayı yükseldiği daha net bir şekilde gözler önüne seriliyor. Mesela Donald Trump’ın başkan seçilmesinden en olumsuz etkilenen Meksika Pezosu 2017’de dolara karşı %4.5 değer kaybederken bizim gibi cari açık veren ve gelişmekte olan ülke kategorisindeki Güney Afrika Randı dolara karşı %2.0’ye yakın değer kazanmış.
İkinci önemli neden ABD ekonomisinin Trump yönetiminde daha hızlı büyüyeceği ve Fed’in daha önceden tahmin edilenden daha hızlı faiz artıracağı beklentisi. Aralık ayında 25 baz puan faiz artıran Fed’in 2017 için faiz artışı öngörüsü de ikiden üçe çıkmıştı. Trump’ın söz verdiği mali politika adımlarını atması durumunda Fed’in faiz artışı patikası önümüzdeki yıllarda için daha da dikleşebilir.
Yükseliş devam eder mi?
Dolar endeksi son günlerde aldıklarının bir bölümünü geri verse de son iki ayda hala %5 yukarıda. Dolar endeksinin bundan sonraki gidişatını Trump ve Fed belirleyecek. Trump’ın verdiği sözler doğrultusunda vergi indirimleri ve alt yapı yatırımları gibi ekonomiyi canlandırıcı adımlar atması ve Fed’in faiz artışlarına devam etmesi dolarda ilk aşamada 110.00 sonrasında ise 120.00 seviyelerine doğru bir harekete neden olabilir.
Lira’nın bundan sonraki kaderini ise ekonomik faktörlerden çok politik faktörler belirleyecek. İçeride siyasi atmosferde ve jeopolitik risklerde bir iyileşme yaşanmaması yatırımcılar için liranın cazibesini azaltmaya devam edecek. Ayrıca TCMB’nin lirayı spekülasyonlara karşı savunacak politika adımlarını atmaması tabloyu daha da karamsarlaştıracak.
Dolar endeksinin 110.00 seviyelerine doğru yükselişe devam ettiği ve içeride politik gerginliklerin devam ettiği en olumsuz senaryoda 2017 içinde doların 4.00 üzerine çıktığına ve sonrasında daha da yükseldiğine tanıklık edebiliriz. Diğer yandan Donald Trump’ın seçim zaferi sonrası verdiği sözleri havada bırakması ve içerideki siyasi risklerin azaldığı, TCMB’nin elindeki araçları kullanma konusunda rahatladığı en iyimser senaryoda ise 3.50 ve belki 3.30 seviyelerine doğru bir geri çekilme yaşanabilir.
